Rủi ro phổ biến khi sử dụng chứng thư bảo lãnh

Trong kinh doanh và tài chính, chứng thư bảo lãnh là một công cụ quan trọng giúp đảm bảo tính hợp lệ và an toàn của các giao dịch. Tuy nhiên, như bất kỳ công cụ nào khác, chúng cũng đi kèm với một loạt các rủi ro tiềm ẩn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về chứng thư bảo lãnh và điểm qua những rủi ro phổ biến mà các bên tham gia giao dịch phải đối mặt khi sử dụng chứng thư bảo lãnh.

I. Chứng thư bảo lãnh là gì?

Chứng thư bảo lãnh là một cam kết bằng văn bản giữa bên bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh, thường được gọi là chứng thư bảo lãnh tín dụng. 

Theo quy định của Điều 3 Nghị định 34/2018/NĐ-CP, chứng thư bảo lãnh tín dụng là cam kết bằng văn bản của bên bảo lãnh đối với bên nhận bảo lãnh, cam kết rằng bên bảo lãnh sẽ thực hiện nghĩa vụ thanh toán nợ thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh không thực hiện thanh toán đúng hạn hoặc thanh toán không đầy đủ, như đã cam kết trong hợp đồng bảo lãnh.

II. Nội dung của chứng thư bảo lãnh

Nội dung trong chứng thư bảo lãnh bao gồm:

• Thông tin về tên và địa chỉ của bên bảo lãnh, bên nhận bảo lãnh và bên được bảo lãnh.
• Ngày phát hành chứng thư bảo lãnh, nghĩa vụ liên quan đến việc trả nợ gốc và lãi suất.
• Các điều kiện cụ thể liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.
• Thời gian hiệu lực của chứng thư bảo lãnh.
• Hồ sơ và tài liệu liên quan đến việc đề nghị thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh tín dụng của bên nhận bảo lãnh đối với bên bảo lãnh.
• Quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên trong quá trình thực hiện nội dung chứng thư bảo lãnh, bao gồm cả việc xử lý tranh chấp nếu có sự xung đột xảy ra.
• Biện pháp thu hồi nợ mà bên nhận bảo lãnh phải thực hiện sau khi bên bảo lãnh không thực hiện thanh toán đúng hạn hoặc không thanh toán đủ. Cách thức chứng minh việc thực hiện các biện pháp này cũng phải được quy định trước khi thông báo cho bên bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.

Ngoài ra, chứng thư bảo lãnh cũng có thể bao gồm các nội dung khác theo thỏa thuận giữa các bên liên quan.

III. Quy trình cấp chứng thư bảo lãnh

Để được cấp chứng thư bảo lãnh, quy trình thông thường gồm các bước sau:

• Trước hết, chủ thể cần vay nợ sẽ ký kết hợp đồng vay với tổ chức cho vay. Trong trường hợp hợp đồng yêu cầu có bên bảo lãnh, chủ thể vay nợ sẽ cần chuẩn bị tài liệu và hồ sơ đề nghị bảo lãnh và nộp chúng đến bên bảo lãnh có thẩm quyền.
• Hồ sơ đề nghị bảo lãnh bao gồm các loại giấy tờ như văn bản đề nghị bảo lãnh theo mẫu pháp luật quy định và các văn bản chứng minh đủ điều kiện để được hưởng bảo lãnh theo quy định của tổ chức bảo lãnh.
• Sau khi chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, bên chủ thể cần vay nợ sẽ nộp hồ sơ đề nghị này đến Quỹ bảo lãnh tín dụng hoặc tổ chức bảo lãnh tín dụng có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
• Sau khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị, Quỹ bảo lãnh tín dụng hoặc tổ chức bảo lãnh tín dụng sẽ tiến hành kiểm tra và xác minh lại hồ sơ.
• Nếu hồ sơ được chấp thuận, Quỹ bảo lãnh và bên chủ thể được bảo lãnh sẽ ký kết hợp đồng cấp bảo lãnh và cấp chứng thư bảo lãnh cho chủ thể được bảo lãnh.

IV. Rủi ro phổ biến khi sử dụng chứng thư bảo lãnh

Một số rủi ro có thể xảy ra trong chứng thư bảo lãnh bao gồm:

• Rủi ro liên quan đến điều kiện thanh toán không khả thi hoặc xảy ra tranh chấp. Trường hợp này xảy ra khi bên bảo lãnh phải thực hiện thanh toán khoản nợ thay cho bên được bảo lãnh, nhưng bên nhận bảo lãnh chứng minh rằng họ đã áp dụng các biện pháp thu hồi nợ trước đó nhưng không thành công, đồng thời chứng minh rằng bên được bảo lãnh đã vi phạm hợp đồng. Tuy nhiên, việc xác định vi phạm hợp đồng thường chỉ được tòa án quyết định.
• Rủi ro liên quan đến việc ký phát hành bảo lãnh không đúng thẩm quyền hoặc có thể xảy ra việc giả danh người có thẩm quyền bên phát hành bảo lãnh bằng cách sử dụng con dấu và chữ ký giả.
• Bên bảo lãnh có thể đối mặt với nguy cơ không thể thanh toán khoản bảo lãnh trong trường hợp doanh nghiệp được bảo lãnh gặp khó khăn và phải phá sản.

Lời kết

Qua bài viết trên của IBOM, việc hiểu rõ và quản lý các rủi ro liên quan đến chứng thư bảo lãnh là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự thành công và bảo vệ lợi ích của tất cả các bên liên quan. Các chứng thư bảo lãnh không chỉ đơn thuần là giấy tờ, mà còn là sự cam kết và trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân. 

Quy trình kiểm tra và chuẩn bị hồ sơ đề nghị bảo lãnh, cùng với việc lựa chọn các điều kiện và quy định rõ ràng trong chứng thư, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch quan trọng.