Yêu cầu đối với quá trình thi công xây dựng công trình và vật liệu xây dựng

Trong quá trình thi công xây dựng công trình, việc tuân thủ những yêu cầu đối với quá trình thi công và vật liệu xây dựng là điều quan trọng để đảm bảo an toàn, hiệu quả và bền vững của công trình. Những yêu cầu này không chỉ đặt ra nhằm bảo vệ người lao động và tài sản, mà còn nhằm đảm bảo rằng công trình được xây dựng đúng theo thiết kế và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Yêu cầu theo quy định đối với quá trình thi công xây dựng công trình 

Theo quy định tại Khoản 38 Điều 3 của Luật Xây dựng, hoạt động thi công xây dựng đối với một công trình bao gồm việc thực hiện xây dựng và lắp đặt thiết bị trong trường hợp công trình đó là xây mới, công việc sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ, phục hồi, phá dỡ công trình, cũng như việc đảm bảo bảo hành và bảo trì công trình xây dựng. Điều 111 của Luật Xây dựng đặt ra 6 yêu cầu cơ bản đối với quá trình thi công xây dựng công trình như sau:

Thực hiện thi công xây dựng công trình đúng thiết kế xây dựng đã được duyệt

Thứ nhất, phải thực hiện đúng thiết kế xây dựng đã được phê duyệt, theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật áp dụng cho công trình, cùng với các quy định pháp luật về việc sử dụng vật liệu xây dựng là yêu cầu hàng đầu. Điều này nhằm đảm bảo an toàn về khả năng chịu lực, sự an toàn trong quá trình sử dụng, mỹ quan, bảo vệ môi trường và tuân thủ đầy đủ các điều kiện an toàn khác theo quy định của pháp luật.

Yêu cầu này chơi một vai trò quan trọng nhất để đảm bảo hiệu quả, an toàn và phù hợp của công trình xây dựng. Tuân thủ đúng thiết kế đã được phê duyệt, cũng như tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật áp dụng, đồng thời tuân thủ mọi quy định của pháp luật về việc sử dụng vật liệu xây dựng là quan trọng để đảm bảo đáp ứng đầy đủ các yêu cầu an toàn và pháp lý.

Áp dụng các biện pháp an toàn cần thiết

Thứ hai, cần đảm bảo an toàn cho toàn bộ công trình xây dựng, bao gồm nhân công, thiết bị thi công và các công trình ngầm và liền kề. Việc thực hiện các biện pháp an toàn tương ứng là quan trọng để giảm thiểu thiệt hại đối với con người và tài sản trong trường hợp xảy ra sự cố trong quá trình thi công xây dựng.

Theo Khoản 20 của Điều 2 trong Nghị định 06/2021/NĐ-CP về quản lý chất lượng công trình, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng, việc đảm bảo an toàn trong quá trình thi công là một biện pháp ngăn chặn tác động của yếu tố nguy hiểm và yếu tố có hại. Mục tiêu là đảm bảo không có thương tật, tử vong hay suy giảm sức khỏe của con người và ngăn ngừa sự cố gây mất an toàn lao động trong quá trình xây dựng công trình.

Việc bảo đảm tính mạng và an toàn cho người lao động là ưu tiên hàng đầu và là điều quan trọng nhất đối với mọi đối tượng liên quan. Thường có các biện pháp an toàn và khẩu hiệu được triển khai tại các công trình xây dựng để đảm bảo an toàn cho người lao động.

Bên cạnh việc đảm bảo an toàn cho người lao động, cũng cần phải đảm bảo an toàn cho công trình xây dựng, thiết bị xây dựng và các công trình liền kề để tránh thiệt hại cho chủ sở hữu của các công trình đó. Điều này là hoàn toàn hợp lý, bởi quá trình thi công thường có ảnh hưởng đáng kể đến môi trường xung quanh, do đó, việc bảo vệ tài sản và môi trường là không thể phớt lờ.

Triển khai các biện pháp kỹ thuật an toàn khi thi công xây dựng công trình

Thứ ba, cần triển khai các biện pháp kỹ thuật an toàn đặc biệt cho các công việc và phần công trình đòi hỏi sự nghiêm ngặt về an toàn lao động và phòng cháy nổ.

Các biện pháp kỹ thuật an toàn đặc biệt này được thiết lập để bảo vệ nhân công khỏi các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thực hiện công việc. Các biện pháp bao gồm việc sử dụng thiết bị che chắn, thiết bị bảo hiểm, tín hiệu cảnh báo, cơ cấu điều khiển, hệ thống phanh, điều khiển từ xa và trang thiết bị cá nhân bảo vệ. Thông thường, mọi công việc và các phần của công trình đều áp dụng những biện pháp kỹ thuật an toàn riêng biệt để đảm bảo an toàn lao động và ngăn chặn nguy cơ cháy nổ.

Sử dụng vật tư vật liệu đúng loại

Thứ tư, cần áp dụng vật tư và vật liệu đúng loại, quy cách và số lượng theo đúng đặc điểm được yêu cầu trong thiết kế xây dựng, nhằm đảm bảo tính tiết kiệm trong quá trình thi công. 

Yêu cầu này cũng tương tự khi sử dụng vật liệu xây dựng, nơi việc sử dụng vật tư và vật liệu đúng loại, quy cách và lượng không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn đảm bảo hiệu suất tối đa của vật liệu xây dựng. Điều này đồng thời giúp đảm bảo rằng công trình được xây dựng một cách hiệu quả mà không gây lãng phí tài nguyên.

Thực hiện kiểm tra, giám sát và nghiệm thu công việc xây dựng

Thứ năm, cần thực hiện quá trình kiểm tra, giám sát và nghiệm thu các công việc xây dựng, đặc biệt là ở các giai đoạn quan trọng và khi cần thiết. Bao gồm cả việc kiểm tra từng hạng mục công trình và nghiệm thu toàn bộ công trình xây dựng sau khi hoàn thành, trước khi bắt đầu quá trình khai thác và sử dụng.

Nghiệm thu đóng vai trò quan trọng trong quản lý thi công xây dựng công trình, đảm bảo rằng công trình phải đạt đủ tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả trước khi được đưa vào sử dụng. Ngoài ra, quá trình nghiệm thu cũng giúp phát hiện và khắc phục nhanh chóng những lỗ hổng và sai sót có thể ảnh hưởng đến an toàn trong tương lai.

Nhà thầu thi công đáp ứng đủ điều kiện năng lực

Thứ sáu, nhà thầu thực hiện việc xây dựng công trình cần đáp ứng đủ điều kiện năng lực phù hợp với loại và cấp độ của công trình cũng như các nhiệm vụ cụ thể trong quá trình xây dựng. 

Điều kiện năng lực này bao gồm sự có mặt đầy đủ lực lượng lao động có kỹ năng, thiết bị thi công xây dựng, phòng thí nghiệm chuyên ngành và hệ thống quản lý chất lượng công trình của nhà thầu thi công xây dựng. Xác định những điều kiện này theo đúng loại và cấp độ của công trình giúp đảm bảo sự chuyên nghiệp và trách nhiệm của nhà thầu, ngăn chặn việc nhận việc mà lại không đạt được kết quả mong muốn và tránh gây thiệt hại cho chủ đầu tư.

Yêu cầu theo quy định đối với vật liệu thi công xây dựng công trình

Căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 3 của Nghị định 09/2021/NĐ-CP về quản lý vật liệu xây dựng, vật liệu xây dựng đề cập đến các sản phẩm và nguyen liệu được sử dụng để tạo nên công trình, không tính các trang thiết bị về điện và công nghệ.

Yêu cầu đối với việc sử dụng vật liệu xây dựng được quy định tại Điều 110 của Luật Xây dựng như sau:

Vật liệu xây dựng phải đảm bảo an toàn

Thứ nhất, việc sử dụng vật liệu xây dựng phải đảm bảo an toàn, hiệu quả và thân thiện với môi trường, đồng thời phải hợp lý trong việc sử dụng tài nguyên.

Vật liệu xây dựng, như gạch, cát, đá, thường được sử dụng ở lượng lớn, được đo lường bằng tấn, tạ và quá trình vận chuyển và sử dụng có thể gây ra những khó khăn, đồng thời tạo ra nguy cơ mất an toàn. Do đó, yêu cầu hàng đầu đối với sử dụng vật liệu xây dựng là phải đảm bảo an toàn.

Tính hiệu quả trong việc sử dụng vật liệu xây dựng được thể hiện thông qua việc sử dụng chúng một cách đúng đắn, triệt để và tận dụng tối đa nguồn vật liệu còn lại hoặc chưa sử dụng. Trong quá trình sử dụng vật liệu xây dựng, cần xem xét việc sử dụng các vật liệu khô thân thiện với môi trường, tránh gây ô nhiễm môi trường và hạn chế sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý.

Tuân thủ theo thiết kế đã được phê duyệt

Thứ hai, các vật liệu và cấu kiện sử dụng cho công trình xây dựng phải tuân thủ theo thiết kế đã được phê duyệt, cũng như chỉ dẫn kỹ thuật (nếu có), nhằm đảm bảo chất lượng theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Các vật liệu xây dựng thường được ghi kỹ thuật trên sản phẩm và việc sử dụng chúng theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật sẽ mang lại hiệu quả tối ưu trong quá trình xây dựng. Đồng thời, việc tuân thủ thiết kế xây dựng và chỉ dẫn kỹ thuật cũng phản ánh sự tuân thủ pháp luật của chủ đầu tư, đặc biệt khi đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt (nếu có).

Tuân thủ đầy đủ quy định tại khoản 1 và khoản 2

Thứ ba, vật liệu xây dựng khi được sử dụng để sản xuất, chế tạo hoặc gia công thành phẩm, phải tuân thủ đầy đủ quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều này.

Mối liên quan giữa yêu cầu thứ ba và hai yêu cầu trước đó nhằm đảm bảo rằng vật liệu xây dựng, ngay từ giai đoạn sản xuất, chế tạo, đã đáp ứng toàn bộ các yêu cầu cơ bản quy định cho chúng. Quan điểm này hỗ trợ việc xây dựng trách nhiệm từ đầu đối với các cơ sở sản xuất, chế tạo, giúp họ thực hiện công việc theo đúng quy định của pháp luật và tạo ra sản phẩm cuối cùng có giá trị và chất lượng cao.

Ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng địa phương

Thứ tư, ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng địa phương; vật liệu xây dựng và sản phẩm xây dựng được sản xuất, chế tạo trong nước; và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất.

Với phương châm “người Việt sử dụng hàng Việt,” việc ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng địa phương và vật liệu xây dựng nội địa là sự điều chỉnh hợp lý, đặc biệt là khi nguồn cung cấp vật liệu xây dựng trong nước đang phát triển và đáp ứng được các yêu cầu và tiêu chuẩn kỹ thuật hiện đại. Việc này góp phần tối đa hóa hiệu quả sử dụng và thi công các công trình xây dựng, cũng như thúc đẩy sự phát triển của ngành sản xuất vật liệu xây dựng trong nước.

Lời kết

Qua bài viết trên của IBOM, việc tuân thủ các yêu cầu đối với quá trình thi công xây dựng công trình và vật liệu xây dựng không chỉ để đảm bảo an toàn và chất lượng, mà còn góp phần vào sự bền vững của ngành xây dựng. Việc thực hiện đúng và trách nhiệm những yêu cầu này không chỉ tạo ra những công trình vững chắc mà còn góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của xã hội.